W przypadkach uzasadnionych szczególnym charakterem pracy, określonych odrębnymi przepisami prawnymi, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie mianowania (przykładowo: sędzia, czy nauczyciel). Generalnie stosunek mianowania nawiązuje się w momencie, gdy tego mianowania dokonuje uprawniony do tego podmiot, odmienny dla każdej z wymienionych poniżej grup (np. Szef Służby Cywilnej odnoście pracowników służby cywilnej).

Stosunek pracy na podstawie mianowania dotyczy:

a) Funkcjonariusz straży granicznej – organ mianujący – Komendant Główny Straży Granicznej;

b) Nauczyciel – organ mianujący – Dyrektor szkoły;

c) Funkcjonariusz służby wojskowej – organ mianujący – Minister Sprawiedliwości;

d) Strażak Państwowej Straży Pożarnej – organ mianujący – Przełożeni komendanci jednostki;

e) Funkcjonariusz Policji – organ mianujący – Przełożeni komendanci jednostek;

f) Pracownik samorządowy (stanowisko określone w statucie jednostki samorządu terytorialnego) – organ mianujący – Wójt (burmistrz, prezydent);

g) Asesor sądowy – organ mianujący – Minister Sprawiedliwości;

h) Urzędnik służby cywilnej – organ mianujący – Szef służby cywilnej.

Stosunki pracy pracowników mianowanych regulują m.in.: ustawa o pracownikach urzędów państwowych, Karta Nauczyciela, prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawa o pracownikach samorządowych, o pracownikach instytutów naukowo-badawczych, o szkolnictwie wyższym, czy
o służbie cywilnej.

Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w akcie nominacji, jednakże, gdy go nie określono z chwilą doręczenia osobie mianowanej tego aktu. Dodatkowo wymagane może być dokonanie dodatkowych czynności, jak złożenie ślubowania, dlatego jeśli nominowany odmówi jego złożenia albo nie przystąpi do pracy we wskazanym terminie nominacja w zasadzie traci ważność.

Regułą jest nominacja na czas nieokreślony, jednakże, jeśli przepis tak stanowi możliwe jest dokonanie jej na czas określony. Nie istnieje nominacja na okres próbny.

Dużą zaletą tego stosunku pracy jest jego stabilność. Pracownik mianowany ma prawo wypowiedzenia, ale organ mianujący jest już ograniczony w tym zakresie do określonych ustawowo przyczyn, jak np. likwidacja lub reorganizacja urzędu, osiągnięcie określonego wieku lub nabycie uprawnień emerytalnych/rentowych. Ponadto wygaśnięcie stosunku pracy powstałego w wyniku mianowania wygasa z mocy prawa we wskazanych również ustawowo okolicznościach: prawomocne ukaranie w trybie dyscyplinarnym karą wydalenia z pracy, prawomocne orzeczenie wyrokiem sądowym środka karnego utraty praw publicznych.