Strona wykorzystuje pliki cookies. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że będą one umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. Zawsze możesz zmienić te ustawienia.

Współpraca z EUROSTATEM

Pokaż QR Code A A A pobierz stronę jako plik pdf Drukuj

Obszary rynku pracy w Polsce

Obszary rynku pracy jako obszary funkcjonalne mają dostarczyć bardziej precyzyjnych informacji o zjawiskach na rynku pracy. Są to obszary, w obrębie których większość osób pracujących zarówno mieszka, jak i pracuje. Wewnątrz obszaru rynku pracy zjawisko dojazdów do pracy jest częste, zaś między poszczególnymi obszarami skala jego intensywności powinna być znacznie mniejsza.

Eurostat powołał Grupę Zadaniową ds. obszarów rynku pracy (ang. Labour Market Areas, w skrócie LMAs). Grupa ta po roku pracy zatwierdziła wniosek dotyczący zharmonizowanej metodologii określania LMAs dla krajów europejskich, tak zwanej metody EU-TTWA.

Obszary rynku pracy zostały wyznaczone w ramach umowy z Eurostatem o dotację numer 08141.2015.001‑2015.497 dla projektu zatytułowanego „Zastosowanie metodologii UE do zdefiniowania obszarów rynku pracy w Polsce”. Celem projektu było: „Wspieranie procesu kształtowania polityki poprzez wykorzystanie informacji geoprzestrzennej łączonej z danymi statystyki społecznej, gospodarczej i środowiskowej (08.1)”.

Ogólnym celem projektu było zdefiniowanie obszarów rynku pracy w oparciu o metodę UE. Granice uwarunkowane historycznie nie są zgodne z granicami obszarów spójnych terytorialnie pod względem społeczno-ekonomicznym. W konsekwencji występuje pilna potrzeba rozwoju obszarów rynku pracy (LMAs). Taki punkt widzenia znajduje licznych zwolenników zarówno w środowisku naukowym jak i wśród lokalnych oraz centralnych władz.

Prace w ramach projektu były wykonywane przez pracowników Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy przy wsparciu pracowników Urzędu Statystycznego w Poznaniu oraz Departamentu Badań Demograficznych i Rynku Pracy w Głównym Urzędzie Statystycznym.

W Polsce obszary rynku pracy zostały opracowane na podstawie danych ze Spisu Powszechnego z  2011 r. na poziomie agregacji LAU-2 (gminy).

Metoda TTWA działa z dwoma parametrami: ang. self-containment i liczba pracujących. Dla obu parametrów należy określić minimalne i docelowe wartości, aby uruchomić algorytm. W rezultacie LMA określają  cztery parametry:

  1. minimalne self-containment (minSC),
  2. docelowe self-containment (tarSC),
  3. minimalna liczba pracujących mieszkańców (minSZ),
  4. docelowa liczba pracujących mieszkańców (tarSZ).

Jako optymalny dla Polski wybrano następujący zestaw parametrów:

  1. minSC = 0,667
  2. tarSC = 0,8
  3. minSZ = 4 000
  4. tarSZ = 30 000.

Self-containment (SC) jest mierzone jako minimum z dwóch wartości - po stronie podaży i po stronie popytu.  Self-containment po stronie podaży  to liczba osób mieszkających i pracujących na danym obszarze, podzielona przez liczbę mieszkańców tego obszaru. Self-containment po stronie popytu to liczba osób mieszkających i pracujących na danym obszarze, podzielona przez liczbę pracujących (zarówno mieszkających na tym obszarze jak i poza nim) na danym terenie.

Metoda ta zakłada, że grupa gmin tworzy LMA, jeśli spełniony jest Warunek nr 1:

Oznacza to w uproszczeniu, że tylko grupa gmin o łącznej liczbie pracujących mieszkańców 4 000 lub więcej oraz wartości self-containment co najmniej 0,667% może tworzyć LMA. Przy czym grupa gmin o liczbie mieszkańców równej 4000 tworzy obszar rynku pracy, jeśli co najmniej 80% z nich pracuje na terenie tejże grupy gmin. Natomiast grupa gmin o łącznej liczbie pracujących mieszkańców równej 30 000 tworzy obszar rynku pracy, jeśli co najmniej 66,7% z nich pracuje na terenie tej grupy gmin.

W praktyce algorytm rozpoczyna się od sprawdzenia dla każdej gminy Warunku  nr 1 (patrz powyżej). Jeśli którakolwiek gmina nie spełnia warunku, wybierana jest gmina LAUA, która daje najmniejszą wartość po prawej stronie warunku. Następnie należy znaleźć jedną gminę LAUB, która ma z gminą LAUA najsilniejsze powiązanie zgodnie z następującym Wzorem 1:

gdzie:  „Commuters” – oznacza liczbę dojeżdżających do pracy, „Workers” – oznacza pracujących mieszkańców danej gminy, a „Jobs” – oznacza osoby  pracujące w gminie (zarówno mieszkające na tym obszarze jak i poza nim).

LAUB ma najsilniejsze powiązania z LAUA, dlatego LAUA i LAUB są grupowane. Połączone LAUAB jest obecnie traktowane jako jedna jednostka, a przepływy do pozostałych gmin zostają ponownie przeliczone.

Następnie  procedura zostanie powtórzona dla wszystkich pojedynczych i zgrupowanych gmin.

Jednak w przypadku, gdy w rankingu gmin, które nie spełniają Warunku 1, zgrupowanie gmin daje najmniejszą wartość po prawej stronie Warunku 1, zgrupowane gminy zostają rozłączone, a następnie każda gmina jest ponownie grupowana.

Proces zatrzymuje się, gdy wszystkie gminy lub grupy gmin spełniają Warunek 1.

Na koniec dokonuje się zapewnienia spójności terytorialnej poszczególnych obszarów rynku pracy, co w pewnych przypadkach może prowadzić do niespełniania Warunku nr 1. Zgodnie z metodologią sytuacje takie są akceptowane.

W załączeniu znajdują się pliki w formacie shp umożliwiające narysowanie mapy Polski, a także plik Obszary rynku pracy 2011.docx z tabelą zawierającą przypisanie gmin do poszczególnych obszarów rynku pracy.

Poniższa mapa przedstawia uzyskany podział Polski na obszary rynku pracy (wraz z wyszczególnieniem gmin składowych).

 

Mapa 1. Obszary rynku pracy w Polsce w 2011 roku wraz z gminami składowymi

Źródło: Opracowanie własne.

Pliki do pobrania


2013 – 2014

Udział w Grupie Zadaniowej Eurostatu dotyczącej obszarów rynku pracy, której głównym celem jest wypracowanie jednolitej metodologii wyznaczania obszarów rynku pracy dla całej Unii Europejskiej

  1. Uczestnicy współpracy:
  • Przedstawiciel Eurostatu oraz reprezentanci części krajów europejskich, tj. Niemiec, Francji, Węgier, Holandii, Wielkiej Brytanii oraz Włoch
  • Pracownik Referatu Metodologii Badań Rynku Pracy
  1. Program współpracy (omawiane tematy):
  • Założenia najczęściej stosowanych dotąd metodologii oraz doświadczenia poszczególnych krajów, których przedstawiciele byli obecni, w definiowaniu obszarów rynku pracy.
  • Dobre praktyki stosowane przy tworzeniu obszarów rynku pracy w każdym z ww. państw, a także możliwość i zasadność przyjęcia poszczególnych dobrych praktyk jako obowiązujących dla wspólnej europejskiej metodologii.
  • Proponowana przez Eurostat metodologia tworzenia obszarów rynku pracy oraz powstałe w wyniku przeprowadzonych analiz wątpliwości dotyczące jej stosowania.
  • Dostępność możliwie aktualnych danych z zakresu dojazdów do pracy w krajach uczestników Grupy oraz różnice w definicjach stosowanych w tym zakresie w metodologiach krajowych.
  • Możliwość uwzględnienia w algorytmie uwarunkowań geograficznych w celu pełniejszego odzwierciedlenia stanu faktycznego w wypracowanej metodologii.
  • Konieczność kontaktu w sprawie zaistniałych pytań i wątpliwości z brytyjskimi naukowcami, których praca stanowiła punkt wyjścia dla europejskiej metodologii.
  1. Efekt współpracy:
  • Korzyści wynikające z wzięcia udziału w tym projekcie są obopólne i wiążą się m.in. z możliwością pracy w środowisku międzynarodowym oraz bezcennym, bezpośrednim udziałem w opracowaniu rozwiązań, które będą stosowane przez wszystkie kraje Unii Europejskiej.
Do góry